Historia Oddziału – skrót

            W czerwcu 2014 roku minie 60 rocznica powstania Białostockiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii. Inicjatorami powstania i jednocześnie pierwszymi członkami Oddziału byli pracownicy naukowi Wyższej Szkoły Inżynierskiej i Akademii Medycznej w Białymstoku (Karol Białkowski, Kazimierz Rodziewicz, Eudokia Ostasiewicz, Eugeniusz Niczyporowicz, Edward Litwinowicz). Powstanie Oddziału Białostockiego zbiegło się ze zjawiskiem całkowitego zaćmienia Słońca, widocznego na Suwalszczyźnie, która ówcześnie wchodziła w obręb województwa białostockiego.

            Pierwszym prezesem Białostockiego Oddziału PTMA został Karol Białkowski – Rektor Wyższej Szkoły Inżynieryjnej w Białymstoku. Głównym przejawem działalności Oddziału do 1959 roku były pokazy nieba dla ludności i młodzieży szkolnej na terenie całego województwa, przy pomocy małej lunety (firmy Zeiss o średnicy obiektywu 60 mm) przekazanej Oddziałowi przez Zarząd Główny PTMA w Krakowie w 1954 roku.
Do najbardziej zaangażowanych popularyzatorów wiedzy astronomicznej z tamtego okresu należeli: Tadeusz Rakowiecki, Eugeniusz Niczyporowicz, Piotr Mytnik, P. Borowski i P. Poziemski.

            W 1959 roku siedziba Oddziału została przeniesiona do Akademii Medycznej w Białymstoku. Prezesem został Kazimierz Rodziewicz. Następnie w latach 1960-1965 trzecim z kolei prezesem został Emanuel Trembaczowski. W tym okresie wyróżnił się Gabriel Franecki – niezrównany popularyzator wiedzy astronomicznej wśród młodzieży szkolnej i mieszkańców Białegostoku, konstruktor teleskopów i wytrawny obserwator gwiazd zmiennych.

            Równocześnie z powstaniem Oddziału Białostockiego PTMA zainicjowało swoją działalność Szkolne Koło Astronomiczne przy III Liceum Ogólnokształcącym w Białymstoku. Długoletnią opiekunką tego Koła a także prezesem Białostockiego Oddziału PTMA w latach 1965-1971 była Tatiana Markiewicz. Dzięki jej inicjatywie wielu uczniów – do których zalicza się niżej podpisany – uległo pasji astronomicznej. W 1973 roku przy okazji 500-lecia urodzin Mikołaja Kopernika, dzięki współinicjatywie Tatiany Markiewicz rozbudowywany budynek III Liceum Ogólnokształcącego w Białymstoku uzyskał na dachu taras obserwacyjny.

            W latach 1973-1988 Oddział Białostocki PTMA przeżywał kryzys dotyczący form działalności. W 1988 roku na wniosek Zarządu Głównego, Franciszek Chodorowski został upoważniony do reaktywacji Białostockiego Oddziału PTMA, w rezultacie czego został on wybrany na stanowisko Prezesa Oddziału.

            Od 1988 roku działalność popularyzatorska Oddziału Białostockiego PTMA może być zaliczana do eksperymentalnych. Główną formą działalności są comiesięczne dobrowolne zebrania, na których poszczególni członkowie prezentują sprawozdania z obserwacji i z problemów, którymi się zajmują. Członkowie z własnej inicjatywy organizują pokazy nieba i dyskusje popularyzatorskie wśród młodzieży szkolnej, w kręgu rodziny, przyjaciół i sąsiadów oraz organizują spotkania z przedstawicielami telewizji, radia i prasy. Doświadczenia uzyskane na podstawie tych form działalności wykazały dużą skuteczność popularyzacji wiedzy astronomicznej wśród społeczeństwa.

            Śp. Tadeusz Maliszewski (+ 20.01.2002) przez wiele lat był duszą i wodzirejem dyskusji astronomicznych na zebraniach, szczególnie z młodzieżą połykającą astronomicznego bakcyla.

              Większość członków Oddziału Białostockiego PTMA, a w szczególności Franciszek Chodorowski oraz Wojciech Burzyński aktywnie uczestniczą w pracach sekcji tematycznych PTMA – Sekcji Obserwacji Pozycji i Zakryć (SOPiZ) a także Sekcji Obserwacji Komet (SOK). Konstruowaniem sprzętu astronomicznnego zajmuje się zarówno Anatol Matwiejczyk jak i Franciszek Chodorowski. Od wielu lat Oddział Białostocki uczestniczy, we współpracy z innymi oddziałami PTMA oraz sekcją SOPIZ, w ekspedycjach na obserwacje brzegowych zakryć gwiazd przez Księżyc.

luty 2014,   Franciszek Chodorowski

Dodaj komentarz