Z okazji Świąt Bożego Narodzenia serdeczne życzenia swoim członkom i sympatykom oraz wszystkim miłośnikom astronomii przesyła PTMA oddział w Białymstoku 🙂
Roczne archiwum: 2016
Zebranie OB PTMA – 06 XII 2016 r.
6 grudnia odbyło się zebranie OB PTMA. Na samym początku wszyscy wybraliśmy się na zewnątrz, aby wspólnie zaobserwować zakrycie gwiazdy ZC 3313 (6.5 mag) przez Księżyc. Po pozytywnej rejestracji powróciliśmy do sali, w której zawsze spotykamy się. Następnie została przeprowadzona analiza danych przez Wojciecha Burzyńskiego. Przez drugą część spotkania została omówiona prezentacja o wykorzystaniu metod „live binning” i „lucky imaging” w fotometrii tranzytów planet pozasłonecznych.
- Obserwacja grupowa zakrycia gwiazdy ZC 3313 (6.5 mag) przez Księżyc – W. Burzyński (kliknij tutaj)
- Prezentacja relacji z brzegowego zakrycia gwiazdy ZC 1439 – W. Burzyński (kliknij tutaj)
- Przedstawienie dotychczasowych obserwacji planety pozasłonecznej HD 189733 b – G. Murawski (kliknij tutaj)
- Prezentacja „Live binning – „rewolucyjna” metoda rejestracji tranzytów planet pozasłonecznych?” – G. Murawski (kliknij tutaj)
Obecni członkowie (11): Wojciech Burzyński, Krzysztof Chomczyk, Szymon Dykiert, Anna Grycewicz, Maciej Jarmoc, Piotr Gibulski, Anatol Matwiejczyk, Michał Chodorowski, Łukasz Wołyniec, Gabriel Murawski, Franciszek Chodorowski
Obecni goście (2): Justyna Hodźko, Edward Filipezuk
Kolejne spotkanie odbędzie się 3 stycznia 2017 roku o godzinie 18:00.
Wizyta w II LO na kole astronomicznym
Drugiego grudnia 2016 roku Gabriel Murawski odwiedził kółko astronomiczne w II Liceum Ogólnokształcącym im. Anny z Sapiehów Jabłonowskiej w Białymstoku. Przeprowadził uczniom szkoły godzinny wykład związany z obserwacją planet pozasłonecznych i innych zjawisk możliwych do zarejestrowania przy pomocy fotometrii.
W wykładzie objęto również metody „live binning” oraz „lucky imaging”. Są to obiecujące sposoby do uzyskiwania pomiarów fotometrycznych o wysokiej precyzji. Spodziewana dokładność powinna być tak duża, że pozwoli uchwycić zmiany blasku jasności o amplitudzie mniejszej niż 0.001 magnitudo. W przyszłym roku pojawią się pierwsze testy za pomocą wysokoczułej 14-bitowej kamery chłodzonej ASI178MM. Jeżeli oczekiwania się sprawdzą (wskazują na to liczne próby także z innych detektorów), już za kilka miesięcy powinniśmy rozpocząć nowe projekty obserwacyjne. Więcej informacji wkrótce.
Prezentacja zostanie ponownie omówiona na jednej z przyszłych zebrań PTMA w Białymstoku. Autorem poniższych zdjęć jest Darek Klimowicz.
Sukces Szczepana Skibickiego w II edycji konkursu OFAFA
W dniach 18-20 listopada 2016 roku odbyła się druga edycja Ogólnopolskiego Festiwalu Amatorskich Filmów Astronomicznych (OFAFA) w Niepołomicach organizowany przez PTMA. Przez dwa dni można było obejrzeć wszystkie 20 prac konkursowych w dwóch kategoriach – astronomia ogólna oraz timelapse. Wśród uczestników znalazł się Szczepan Skibicki, członek PTMA Białystok. Jego dwa filmy pt. „Sklepienie niebieskie” oraz „Astrofotografowie” zdobyły odpowiednio pierwsze i trzecie miejsce w kategorii timelapse.
Gratulujemy!
Zebranie OB PTMA – 08 XI 2016 r.
8 listopada odbyło się zebranie OB PTMA. Na samym początku powitaliśmy Justynę Hodźko, która pasjonuje się fotografią. Następnie odbyła się ogólna rozmowa na temat budowy obserwatorium astronomicznego.
- Powitanie nowoprzybyłych – Justyny Hodźko
- Szansa na obserwatorium przyszkolne w Księżynie – F. Chodorowski
- Propozycja budowy obserwatorium astronomicznego z planetarium pod patronatem OB PTMA przy szkole podstawowej w Księżynie – F. Chodorowski
Obecni członkowie (15): Szymon Dykiert, Maciej Borkowski, Anna Grycewicz, Marek Biały, Karol Niedzielski, Maciej Jarmoc, Anatol Matwiejczyk, Marcin Wójnicz, Mateusz Bielski, Tomasz Kosiński, Gabriel Murawski, Franciszek Chodorowski, Szczepan Klepacki
Obecni goście (1): Justyna Hodźko
Kolejne spotkanie odbędzie się 6 grudnia 2016 roku o godzinie 18:00.
Planeta pozasłoneczna HD 189733 b
Na podstawie dwóch różnych tranzytów HD 189733 b przeprowadzonych przez Gabriela Murawskiego, wyznaczono ile trwa rok na takiej planecie. Momenty minimum wyznaczone na podstawie dwóch krzywych jasności (w HJD) wynoszą odpowiednio:
1) 2457629.48821 (+/- 60 sekund)
2) 2457638.36344 (+/- 12 sekund)
Co daje różnicę 8.87523 dnia. Ponieważ przez ten okres nastąpiły 4 pełne obiegi wokół gwiazdy (znana już wartość), wystarczy podzielić ten wynik przez cztery. Wynosi on dokładnie 2.2188075 dnia, czyli 53h 25m 05s. Wartość rzeczywista to 53h 24m 44s, więc pomyłka wynosi jedynie 21 sekund.
Na podstawie kształtu obserwacji można było wyznaczyć także parametry fizyczne planety. Jej średnica wynosi około 177.000 km (+/- 1.000 km), natomiast inklinacja orbity ma wartość około 85.03 stopnia. Przyszłe obserwacje tranzytów pozwolą ustalić dokładniejsze dane dotyczące HD 189733 b i jej macierzystej gwiazdy.
Obserwacje tranzytu planety pozasłonecznej HD 189733 b
W nocy z 28 na 29 sierpnia, Gabriel Murawski obserwował przejście planety pozasłonecznej HD 189733 b na tle macierzystej gwiazdy. Po wielu próbach zarejestrowania takiego obiektu, tym razem detekcja okazała się się udana.
Egzoplaneta znajduje się w konstelacji Liska i obiega gwiazdę o jasności 7.67 magnitudo. Na skutek przesłonięcia dochodzi do spadku jasności o 0.028 magnitudo. Lustrzanka z obiektywem Jupiter 4/200 wykazała się wystarczającą precyzją, aby uchwycić tak niewielką zmianę blasku.
Wykorzystany sprzęt do obserwacji tranzytu to: lustrzanka Canon EOS 60D, obiektyw Jupiter 4/200 na mocowaniu M42, montaż EQ5. Oprogramowanie: Muniwin 2.1. Każda klatka o parametrach: ISO 400, ogniskowa 200mm, przysłona f/4.0, czas ekspozycji 10 sekund.
Transmisje internetowe na żywo – aktualizacja
W ostatnim czasie Gabriel Murawski na swoim kanale „1000 ciekawostek astronomicznych” na YouTube dokonał kolejnych obserwacji, które można było śledzić na żywo. Wśród celów obserwacyjnych znalazły się:
- Tarcza Neptuna oraz jego największy księżyc, Tryton.
- Uran wraz z jego księżycami: Ariel, Umbriel, Titania i Oberon. Po dodatkowej obróbce (po transmisji) udało się zlokalizować również Mirandę.
- Zakrycie gwiazdy φ Aqr (4.5 mag) przez Księżyc dnia 20 sierpnia 2016 roku.
- Obserwacje gwiazd po nieoświetlonej stronie Księżyca podczas III kwadry, które pozwoliły ustalić możliwy zasięg obserwacyjny dla zakryć gwiazd przy fazie 50% (około 11-12 mag).
- Księżyc gęsto usiany kraterami z ogniskowej 800mm i 2000mm.
- Kilka satelitów geostacjonarnych mijających gwiazdę λ Aqr.
- Mgławice planetarne: Hantle (M27), Pierścień (M57), Małe Hantle (M76), NGC 1514, Błękitna Śnieżka (NGC 7662), NGC 7094 oraz NGC 6781.
- Burza Perseidów w nocy z dnia 11/12 sierpnia 2016 roku. Udało się zaobserwować wizualnie 326 meteorów, natomiast na kamerze uchwycono ponad 40 różnych zjawisk.
- Próby rejestracji tranzytu egzoplanety CoRoT-2 b oraz WASP-33 b (niestety nieudane).
- Fotografowanie galaktyki M31 w konstelacji Andromedy.
- Dzienna koniunkcja Wenus i Jowisza z 29 sierpnia 2016 roku
- Gwiazda Barnarda ukazująca ruch na niebie w 13-miesięcznym odstępie.
- Dzienna obserwacja gwiazdy – Zavijava (Beta Virginis)
- Mgławica Kokon (IC 5146), Bąbel i Krab (M1)
- Galaktyka NGC 891, Kwintet Stephana, grupa galaktyk NGC 7338, M74, IC10 i M33
- Gromady M15, M52 i M103
- Przelot planetoidy 2002 KL6 w pobliżu Ziemi
Serdecznie zachęcamy do obejrzenia powtórek, które można odnaleźć na stronie: https://www.youtube.com/channel/UCD98JBhPL_oByU8HCKffqXg/videos
Astrofotograficzne przygody
W nocy z 26/27 lipca 2016 roku niebo rozpogodziło się po godzinie 00:00. Było już za późno na przeprowadzenie piątej transmisji internetowej na żywo, dlatego wszystko działało się offline. Obserwacje zostały zakończone około godziny 02:45, kiedy robiło się coraz jaśniej.
Na pierwszy ogień poszła Mgławica Pierścień (M57) w konstelacji Lutni. Próby jej sfotografowania trwały ponad godzinę ze względu na coraz dokładniejsze ustawianie montażu na biegun. Kiedy z ogniskowej 1600mm montaż pozwolił fotografować po 5 sekund bez żadnego odrzutu klatek (brak guidingu), rozpoczęła się seria zdjęć. Ostatecznie materiał na M57 został przygotowany w niecałe 10 minut (107 klatek po 5 sekund). Złapała się również galaktyka IC 1296 widoczna nad mgławicą. Fotografia została zrobiona przez teleskop GSO 8″ na oddziałowym montażu NEQ6. Detektorem była kamera Altair GPCAMV2 IMX224, której testy wciąż trwają na różnych obiektach na niebie.
Messier 57 z ogniskowej 1120mm.
Następnym celem stała się Mgławica Mrugająca (NGC 6826) znajdująca się w konstelacji Łabędzia. To niewielki obiekt, którego szczegóły uwidaczniają się dopiero w dużym powiększeniu. Kamera poradziła sobie doskonale. Duża jasność mgławicy pozwoliła fotografować nawet z ogniskowej 2000mm (f/10), aby nieco lepiej uwidocznić szczegóły NGC 6826. Pojawiły się jednak problemy związane z dokładnością prowadzenia i nie udało się idealnie ustawić ostrość. Dlatego prezentujemy dwa zdjęcia:
NGC 6826 z ogniskowej 1120mm (wersja mono).
NGC 6826 z ogniskowej 2000mm (wersja kolorowa).
Przed wschodem Słońca, udało się złapać Neptuna. Głównym celem był jednak inny obiekt – Tryton. To największy i najjaśniejszy księżyc tej planety. Ku zaskoczeniu, był on bez problemu widoczny nawet na zdjęciach podglądowych! Co więcej, być może udało się zarejestrować ciemny pas na Neptunie. Przyszłe obserwacje powinny ustalić czy szczegół jest prawdziwy, albo stanowi artefakt podczas obróbki.
Neptun i Tryton z ogniskowej 2000mm (+ drizzle 2x).
Transmisje internetowe na żywo (#2 – #4)
W ostatnim tygodniu odbyły się trzy transmisje internetowe związane z obserwacjami nieba. Sprzęt składał się z teleskopu GSO 8″ na montażu NEQ6 oraz kamery planetarnej Altair GPCAMV2 IMX224. Udało się pokazać na żywo wiele różnych obiektów i zjawisk, a lista wkrótce się poszerzy:
- mgławice planetarne M27 (Hantle) i M57 (Pierścień)
- galaktyka M51 i NGC5195 (Wir)
- Mars z księżycem Deimos
- Saturn z widoczną przerwą Cassiniego oraz księżycami: Enceladus, Tethys, Dione, Rhea, Tytan, Hyperion, Iapetus
- dwukrotnie Pluton, wraz z próbą detekcji zakrycia planetoidalnego
- Księżyc z licznymi kraterami, górami itp.
- planeta karłowata Haumea (jedno z pierwszych opublikowanych zdjęć Haumei w Polsce)
- próba detekcji egzoplanety TrES-1 b (okazała się jednak niepomyślna ze względu na niewłaściwe ustawienia sprzętu)
Transmisje mają miejsce w godzinach od 22:00 do 02:00. Ze względu na coraz bardziej wydłużające się noce, długość streamów będzie stopniowo się zwiększała. Od początku sierpnia zapraszamy w godzinach 21:30 – 02:30, z możliwością przedłużenia o kolejne 30 minut. Miejmy nadzieję, że kamera spełni swoje zadanie również podczas oddziałowych spotkań obserwacyjnych i festynach. Możliwość stackowania zdjęć na żywo powoduje, że w ciągu kilku minut można uzyskać szczegółowe zdjęcia mgławic planetarnych, jaśniejszych mgławic i galaktyk. A osiągnięcie zasięgu 18 magnitudo w pięć minut nie stanowi większego problemu dla 8-calowego teleskopu.
Streamy są obecnie w fazie beta testów – wciąż testowane są możliwości kamery oraz ustawień transmisji. Kolejne będzie można obejrzeć wkrótce na kanale YouTube o nazwie „1000 Ciekawostek Astronomicznych”: https://www.youtube.com/channel/UCD98JBhPL_oByU8HCKffqXg
Podczas ostatniej transmisji udało się przekroczyć pierwsze 100 subskrypcji. Miejmy nadzieję, że zainteresowanie wkrótce wzrośnie, jak tylko zaczniemy prowadzić kolejne obserwacje.
Linki do ostatnich transmisji:
#2: https://www.youtube.com/watch?v=o6w8yT_6wqE
#3: https://www.youtube.com/watch?v=PyJp3GKbXKg
#4: https://www.youtube.com/watch?v=NQERxlnOGyU
Podczas transmisji wzięli udział: Gabriel Murawski, Krystian Wysocki, Jakub Milewski.
